![]() |
Sumpit Dayak |
Oleh: Datu Panglima Alai
Di Pagunungan Maratus dahulu kala parnah hidup badua badangsanak, si Ayuh atawa Dayuhan wan si Intingan atawa Bambang Basiwara. Bubuhan kakulaan sabarataan pasti hudah tau nang badua badangsanak nitu padatuan kita barataan luku. Datu Ayuh wan Datu Intingan nangini akur bangat badangsanakan, ka mana-mana haja badua tarus, kada parnah bacakut wan kadua-duanya ne sama baisi kajian masing-masing.
Sidin badua badangsanak nangini bijaksana bangat munnya maatur hidup
urang-urang kampung nang ba’utu di Pagunungan Maratus. Kada hiran munnya
badua badangsanak nangini dihurmati wan disagani siapa
haja,sampai-sampai sidin badua nitu dihurmati ulih bubuhan Dayak nang
ba’utu di borneo bagian timur, tangah wan barat.
Salain Datu Ayuh wan Datu Intingan nang suah hidup di Pagunungan
Maratus nitu,ada jua nang suah hidup di sana,ngaran sidin Datu
Sumali’ing. Datu nang sekong nangini kalakuannya kabalikan dari Datu
Ayuh wan Datu Intingan. Bubuhan nang ba’utu di Pagunungan Maratus
takutan bangat wan Datu Sumali’ing nangini. Sidin baisi kajian nang
ngalih dikalahakan. Sidin kada tadas bila ditimpas,tahan ditimbak,nang
paling harat kajian sidin nitu siapa haja nang kana ludah sidin langsung
barubah jadi batu. Banyak hudah nang jd kurban datu sekong
ni,sampai-sampai binatang gen byk jd batu,kd kawa sarek sadikit lalu
haja sidin ne maludahi,”cuuuuuuhh…” labaram munnya kana situsaini tu
pang jd batu.
Lantaran Datu Sumali’ing nangini byk baisi kajian wan datakutani
urg,lalu ha sidin handak manguasai Pagunungan Maratus. Habar sidin nang
handak manguasai Pagunungan Maratus tadangar lih Datu Ayuh wan Datu
Intingan. Lalu ae badua badangsanak nangini barunding.
“Intingan,ujar habar si sumali’ing handak manguasai Pagunungan Maratus luku” jar Datu Ayuh bapandir wan Datu Intingan.
“Diaku mandangarae habar nitu,munnya sumali’ing manguasai Pagunungan
ni ti, labaram munnya inya sarek diludahinya barataan anak cucu kita
jadi batu barataannam” ujar Datu Intingan.
Lalu Datu Ayuh pulang nang bapandir, “munnya kaya itu, kita lawan haja
sumali’ing nitu dari pada anak cucu kita jadi batu” ujar Datu Ayuh
sambil maambil sumpitan dimuhara lawang.
“Hadang dulu, sumali’ing nitu harat jua jd kita musti mancari kalamahan inya” Ujar Datu Intingan maingatakan dangsanaknya.
Limbahnya ba’atur, lalu ae badua badangsanak nangini badadas mancari Datu Sumali’ing.
Kasana-kamari, kahulu-kahilir Datu Ayuh wan Datu Intingan mancarii Datu
Sumali’ing tapi tatap haja kada tadapat.. Lantaran kalapahan, sidin nang
badua nitu bamandak sapandang, baduduk di atas batu nang ganal wan tinggi
sambil baunjur batis. Kada sa’apa sidin badua nitu baduduk, di subarang
gunung Datu Ayuh wan Datu Intingan malihat Datu Sumali’ing bajalan
sambil ma’anggung 6 ekong payau. Rupanya Datu sekong nangini imbah
bagarit baulih 6 ekong payau. Tumatan subarang gunung, Datu Ayuh wan
Datu Intingan masih mahintipakan Datu Sumali’ing nang bamandak sambil
manggarak-garakan awak nang kalapahan imbah ma’anggung 6 ekong payau
td, pinanya datu Sumali’ing ni ti handak barabah wan guring lantaran
kalapahan tadi.
Datu Ayuh wan Datu Intingan nang lagi mahintipakan basiap-siap handak
manyumpit Datu Sumali’ing tumatan subarang gunung. Baluman lagi
manyumpit, datu badua badangsanak nangini takajut lantaran ada suara
gaib nang babisik ditalinga buhannya. Ujar suara gaib nitu babisik,
“Munnya buhan ikam handak mangalahakan Sumali’ing nitu, buhan ikam sumpit
haja karakungannya”.
Limbah suara gaib nitu babisik, hancapae Datu Ayuh wan Datu Intingan
basip-siap handak manyumpit. Kabulujuran Datu Sumali’ing paharatan
manguap, badadas datu badua badangsanak nitu manyumpit karakungan Datu
Sumali’ing. Pphuuuuuuu…pphuuuuuuuu..!!! tumatan subarang gunung anak
sumpitan Datu Ayuh wan Datu Intingan tarabang liwar hancap bangat.
Kkhaaapp.. kkhaappp..!! dua buku anak sumpitan tatajak di dalam
karakungan Datu Sumali’ing nang paharatan manguap nitu..kada lawas
limbah nitu tadangar bunyi patir sing nyaringan wan langit bakajutan
kadap. Kada sa’apa limbah nitu langit bakajutan tarang pulang. Datu Ayuh
wan Datu Intingan nang masih di subarang gunung liwar takajut malihat
Datu Sumali’ing wan 6 ekong Payau nitu barubah manjadi 7 buah gugundukan
bukit. Lalu 7 buah gugundukan bukit nitu dingarani Gunung Kapala Pitu,
sabuting kapala Datu Sumali’ing, 6-nya lagi kapala Payau.
Wahini gunung nitu masih ada, bila balalah ka kampung Batu Parahu kawa malihatinya.
Wahini gunung nitu masih ada, bila balalah ka kampung Batu Parahu kawa malihatinya.
Damintu kesahnya..ampun maaf bila ada kakurangannya wan labihnya.
* Kesah nangitu, dikesahakan lih Dalimun (Pambakal Batu Parahu)
SUMBER: Grup FB: BUBUHAN KULAAN URANG ALAI BORNEO
Tidak ada komentar: